Bản đồ tư duy – Adam Khoo

Nếu phương pháp ghi chú kiểu truyền thống không hiệu quả như chúng ta thường nghĩ, vậy 1 công cụ ghi chú hiệu quả phải như thế nào? Câu trả lời là: một công cụ ghi chú hiệu quả phải tận dụng được những từ khóa cũng như các nguyên tắc của Trí Nhớ Siêu Đẳng. Với cách ghi chú như thế, cả não trái lẫn não phải, hay phần lớn công suất của não bộ sẽ được huy động triệt để nhằm mang lại hiệu quả tối ưu.

Sơ Đồ Tư Duy (phát minh bởi Tony Buzan) chính là công cụ ghi chú tuyệt vời giúp bạn đạt được tất cả những yếu tố trên. Đó chính là lý do tại sao Sơ Đồ Tư Duy được gọi là công cụ ghi chú tối ưu.
LỢI ÍCH CỦA SƠ ĐỒ TƯ DUY
Hình vẽ minh họa bên dưới là một ví dụ của Sơ Đồ Tư Duy về “Tác động của thời tiết” một chương học trong sách giáo khóa địa lý (Singapore). Chúng ta hãy cùng so sánh và phân tích các ưu điểm của việc ghi chú theo kiểu này.

Sơ Đồ Tư Duy giúp bạn tiết kiệm thời gian vì nó chỉ tận dụng các từ khóa

Nếu bạn nhìn kỹ Sơ Đồ Tu Duy về “tác động của thời tiết” phía trên, bạn sẽ cảm thấy rất thú vị khi phát hiện ra nó bao hàm kiến thức từ 10 trang sách giáo khoa. Nhờ vào việc tận dụng những từ khóa và hình ảnh sáng tạo, một khối lượng kiến thức như thế được ghi chú hết sức cô đọng trong một trang giấy, mà không bỏ sót bất kỳ 1 thông tin quan trọng nào. Tất cả những thông tin cần thiết để đạt điểm cao trong kì thi vẫn được lưu giữ nguyên vẹn từ những chi tiết nhỏ nhặt nhất.
Ví dụ, khi nhìn vào Sơ Đồ Tư Duy về “tác động của thời tiết” ở phía trên, bạn có thể thấy rằng: định nghĩa “tác động cơ học” của thời tiết là việc những khối đá lớn bị vỡ ra thành những khối đá nhỏ hơn khi chịu tác động từ một lực vật lí . Định nghĩa dài này được giảm lại chỉ còn 1/3 trong Sơ Đồ Tư Duy.
Bạn có thể tưởng tượng bạn có bao nhiêu lợi thế so vớ bạn bè không? Khi cần phải ôn bài trước ngày thi, bạn có thể ôn lại toàn bộ chương sách dài 20 trang chỉ bằng việc ôn lại 2-3 trang Sơ Đồ Tư Duy. Bạn của bạn có thể phải mất một tiếng để hoàn tất việc ôn lại cùng 1 chương sách mà vẫn có thể bỏ sót thông tin, trong khi bạn chỉ cần 20 phút để ôn lại toàn bộ kiến thức 1 cách hoàn chỉnh.
Sơ Đồ Tư Duy tận dụng được các nguyên tắc của Trí Nhớ Siêu Đẳng
Bạn cũng sẽ nhận thấy rằng, ngoài việc tận dụng các từ khóa, Sơ Đồ Tư Duy còn tận dụng được các nguyên tắc của Trí Nhớ Siêu Đẳng, và nhờ đó tăng khả năng tiếp thu và nhớ bài của bạn.
Sự hình dung
Sơ Đồ Tư Duy có rất nhiều hình ảnh để bạn hình dung về kiến thức cần nhớ. Đây là một trong những nguyên tắc quan trọng nhất của Trí Nhớ Siêu Đẳng. Đối với não bộ, Sơ Đồ Tư Duy giống như một bức tranh lớn đầy hình ảnh, màu sắc phong phú hơn là một bài học khó khăn, nhàm chán.
Sự liên tưởng
Sơ Đồ Tư Duy hiển thị sự liên kết giữa các ý tưởng một cách rất rõ ràng. Ví dụ, bạn có thể nhìn thấy ngay “tác động thời tiết” bao gồm 3 loại tác động (“Tác động bóc mòn”,”Tác động cơ học”,”Tác động hóa học”) và “Mức độ tác động”.
Bạn cũng có thể thấy ngay lập tức “Tác động cơ học” của thời tiết có 2 ý chính. Đó là “Định nghịa tác động cơ học” và “Các loại tác động cơ học”
Làm nổi bật sự việc
Thay cho những từ tẻ nhạt đơn điệu. Sơ Đồ Tư Duy cho phép bạn làm nổi bật các ý tưởng trọng tâm bằng việc sử dụng những màu sắc, kích cỡ, hình ảnh đa dạng. Hơn nữa, việc Sơ Đồ Tư Duy dùng rất nhiều màu sắc khiến bạn phải vận dụng trí tưởng tượng sáng tạo đầy phong phú của mình. Nhưng đây không chỉ là một bức tranh đầy màu sắc sặc sỡ thông thường, Sơ Đồ Tư Duy giúp bạn tạo ra một bức tranh mang lý luận, liên kết chặt chẽ về những gì bạn được học.

Sơ Đồ Tư Duy sử dụng cả 2 bán cầu não cùng 1 lúc
Một lần nữa, xin được nhấn mạnh rằng: Sơ Đồ Tư Duy thật sự giúp bạn tận dụng các chức năng của não trái lẫn não phải khi học. Đây chính là công cụ học tập cận dụng được sức mạnh của cả bộ não. Nếu vận dụng đúng cách, nó sẽ hoàn toàn giải phóng năng lực tiềm ẩn trong bạn, đưa bạn lên 1 đẳng cấp mới, đẳng cấp của một tài năng thực thụ hay thậm chí của 1 thiên tài.
CÁC BƯỚC VẼ SƠ ĐỒ TƯ DUY
Bây giờ thì bạn đã hiểu được sức mạnh của Sơ Đồ Tư Duy, vậy làm sao bạn có thể vẽ được Sơ Đồ Tư Duy một cách tối ưu nhất? Ở phần này, tôi sẽ hướng dẫn bạn phương pháp vẽ Sơ Đồ Tư Duy theo từng bước và các quy tắc trong cách vẽ.
Nhằm mục đích minh họa, giả sử bạn muốn vẽ một Sơ Đồ Tư Duy về chính bản thân bạn. Giả sử bạn tên Nam, chủ đề của Sơ Đồ Tư Duy sẽ là “Nam”,
BƯỚC 1: Vẽ chủ đề ở trung tâm
Bước đầu tiên trong việc tạo ra một Sơ Đồ Tư Duy là vẽ chủ đề ở trung tâm trên 1 mảnh giấy (đặt nằm ngang)

Trong ví dụ này, chủ đề là “Nam”, nên bạn có thể vẽ một ảnh đại diện “Nam”
BƯỚC 2: Vẽ thêm các tiêu đề phụ
Bước tiếp theo là vẽ thêm các tiêu đề phụ vào chủ đề trung tâm
Trong ví dụ này, chúng ta có thể vẽ thêm 4 tiêu đề phụ như “Tính cách”,”Gia đình”,”Trường học”,” và “Mục tiêu”.
BƯỚC 3: Trong từng tiêu đề phụ, vẽ thêm các ý chính và các chi tiết hỗ trợ
Trong ví dụ này, chúng ta thêm các ý chính vào các tiêu đề phụ như sau:
Ví dụ, trong tiêu đề phụ “Tính cách”, bốn ý chính được thêm vào là “Rông rãi”,”Hóm hỉnh”,”bướng bỉnh”,”Kiên Quyết”.
Một điều quan trọng cần nhớ là Sơ Đồ Tư Duy không phải dùng tóm tắt một chương sách. Sơ Đồ Tư Duy không chỉ bao hàm những ý chính mà còn chứa đựng tất cả những chi tiết hỗ trợ quan trọng khác. Thêm các chi tiết hỗ trợ phụ, bạn sẽ thấy.
BƯỚC 4: Ở bước cuối cùng này, hãy để trí tưởng tượng của bạn bay bổng.
Bạn có thể thêm nhiều hình ảnh nhằm giúp các ý quan trọng thêm nổi bật, cũng như giúp lưu chúng vào trí nhớ của bạn tốt hơn.

CẤU TRÚC SƠ ĐỒ TƯ DUY
Một cách điển hình, Sơ Đồ Tư Duy có cấu trúc như sau:
DÒNG CHẢY THÔNG TIN
Xin lưu ý rằng không giống như cách viết thông thường, Sơ Đồ Tư Duy không xuất phát từ trái sang phải mà từ trên xuống dưới theo kiểu truyền thống.

Thay vào đó, Sơ Đồ Tư Duy được vẽ, viết và đọc theo hướng bắt nguồn từ trung tâm di chuyển ra phía ngoài và sau đó là theo chiều kim đồng hồ. Do đó, bạn sẽ thấy các từ ngữ nằm bên trái Sơ Đồ Tư Duy nên được đọc từ phải sang trái (bắt đầu từ phía trong di chuyển ra ngoài). Các mũi tên xung quanh Sơ Đồ Tư Duy bên dưới chỉ ra cách đọc thông tin trong sơ đồ. Các số thứ tự cũng là một cách hướng dẫn khác.
Bốn kết cấu chính 1,2,3,4 trong Sơ Đồ Tư Duy phía trên được gọi là nhánh chính. Sơ Đồ Tư Duy này có 4 nhánh chính vì nó có 4 tiêu đều phụ. Số tiêu đề phụ là số nhánh chính. Đồng thời, các nhánh chính của Sơ Đồ Tư Duy được đọc theo chiều kim đồng hồ, bắt nguồn từ nhánh 1 đến nhánh 2, rồi nhánh 3, và cuối cùng là nhánh 4. Bạn hãy tham khảo các mũi tên màu đen trong hình vẽ.
Tuy nhiên, các từ khóa được viết và đọc theo hướng từ trên xuống dưới trong cùng một nhánh chính. Bạn hãy tham khảo các mũi tên màu xanh trong hình vẽ.